บทที่ 1
ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับการแปล
ความสำคัญของการแปล
ในปัจจุบันภาษาอังกฤษถือเป็นภาษากลางที่ใช้ในการสื่อสารกันทั่วโลกไม่ว่าจะเป็นการด้านเดินทาง
การทำงานและในสาขาวิชาชีพต่างๆ การแปลจึงมีความสำคัญมากสำหรับการใช้ชีวิตในปัจจุบัน
เพราะการแปลจะช่วยให้เราสามารถเข้าใจและทำงานติดต่อกับชาวต่างชาติได้ง่ายขึ้น
ซึ่งการแปลสามารถยึดเป็นอาชีพและเป็นอาชีพที่สร้างความเจริญก้าวหน้าได้ดี
การใช้ภาษาอังกฤษในหน่วยงานต่างๆ
1.
หน่วยงานต่างๆได้ขยายปริมาณ
2.
มีการติดต่อกับชาวต่างประเทศเพิ่มมากขึ้นและใช้ภาษาอังกฤษเป็นหลักไม่ว่าจะเป็นเอกสารและการประชาสัมพันธ์
3.
มีตำราเอกสารภาษาอังกฤษซึ่งเป็นวิทยาการหลายสาขา
การแปลในประเทศไทย
เริ่มมาตั้งแต่สมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราชสั่งโกษาปานไปเฝ้าพระเจ้าหลุยส์แห่งฝรั่งเศส
จึงมีการฝึกนักแปลประจำราชำนัก
และในสมัยสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้มีการติดต่อค้าขายกับต่างประเทศ
การแปลภาษาอังกฤษเป็นภาษาไทยเริ่มมีบทบาทตั้งแต่มีความก้าวหน้ามายังประเทศไทย
ทำให้มีการติดต่อและการเดินทางที่สะดวกและรวดเร็ว
การแปลจึงมีความต้องการมากขึ้นโดยเฉพาะประเทศที่กำลังพัฒนา
การแปลช่วยลดความไม่เข้าใจวัฒนธรรมที่มีความแตกต่างกันช่วยสร้างความเข้าใจระหว่างชาติ
ทำให้เกิดสันติภาพในโลก
ประเทศมีตัวแทนในการค้าขายจากผู้เชี่ยวชาญต่างประเทศและที่ปรึกษาชาวต่างประเทศในการพัฒนาต่างประเทศในด้านต่างๆ
ทำให้การแปลภาษาอังกฤษเป็นภาษาไทยมีความสำคัญเพิ่มขึ้น
ดังนั้นงานทุกอย่างจึงต้องมีการแปลเป็นภาษาไทยให้มากที่สุด
เพื่อเป็นการสร้างความเข้าใจระหว่างประเทศ ประชาชน สังคม และวัฒนธรรม
ที่แตกต่างกันของประเทศต่างๆ
การแปลทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
ผู้แปลจะต้องเป็นกลุ่มของผู้เชี่ยวชาญทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีและมีนักภาษาด้วย
และอีกประการหนึ่งการแปลมีปัญหาอยู่มากเนื่องจากขาดความรู้พื้นฐานทางวัฒนธรรม
การแปลเป็นเรื่องที่จำเป็นจึงต้องมีกลุ่มนักแปลที่มีความรู้ในสาขานั้นๆกับนักภาษาที่สนใจภาษาด้วย
ทั้งนี้ต้องคำนึงถึงประโยชน์การใช้คุ้มกับเวลาที่จะใช้ในการแปลด้วย
การสอนแปลในระดับมหาวิทยาลัย
การสอนแปลในระดับมหาวิทยาลัย เป็นการสอนไวยากรณ์ และโครงสร้างของภาษา
รวมทั้งการอ่านทำความเข้าใจ ผู้ที่จะแปลจะต้องมีความรู้ทางภาษาที่ดีแล้ว
การแปล คือ
การแปลคือการถ่ายทอดความคิดจากภาษาหนึ่งไปยังอีกภาษาหนึ่ง
โดยมีใจความครบถ้วนสมบูรณ์ตามต้นฉบับ
อีกทั้งควรรักษาให้ได้รูปแบบตรงตามต้นฉบับและเป็นการถ่ายทอดความรู้ทางด้านภาษา
และความคิดสร้างสรรค์ของแต่ละบุคคลเพื่อให้งานแปลนั้นมีคุณภาพมากยิ่งขึ้น
คุณสมบัติของผู้แปล
1.
เป็นผู้รู้ภาษาอย่างดีเลิศ
2.
สามารถถ่ายทอดความรู้ให้ผู้อื่นเข้าใจ
3.
เป็นผู้มีศิลปะในการใช้ภาษา
4.
เป็นผู้เรียนวิชาภาษาและวรรณคดี หรือภาษาศาสตร์
5.
เป็นผู้รอบรู้
6.
เป็นผู้อดทนและเสียสละ
จุดมุ่งหมายของผู้สอนแปลคือ สอนฝึกและผลิตนักแปลที่มีคุณภาพแก่สังคม
นักแปลที่มีคุณภาพ หมายถึง
นักแปลจะต้องมีความรู้ภาษาของต้นฉบับ (Source Language) และภาษาที่ใช้แปล (Target Language) เป็นอย่างดี
จึงควรฝึกแปลเป็นภาษาต่างประเทศเป็นภาษาแม่ (Mother Tongue) ดังนั้นการแปลจึงเน้นความสำคัญของการแปลจากภาษาต่างประเทศเป็นภาษาไทย
(one-way translator)
วัตถุประสงค์ของการแปล
1.
ฝึกผลิตนักแปลที่มีคุณภาพให้ออกไปรับใช้สังคมในด้านต่างๆ
2.
ตามทฤษฎีการแปลเป็นวิชาที่เกี่ยวเนื่องกับ 2 ทักษะ คือ
ทักษะในการอ่านและทักษะในการเขียน ผู้แปลจะต้องอ่านเข้าใจ สามารถจับใจความสำคัญได้
และสามารถถ่ายทอดความเข้าใจนั้นออกมาเป็นลายลักษณ์อักษรได้
และต้องมีการฝึกปฏิบัติอย่างเข้มข้นจนเกิดความชำนาญ
3.
ผู้แปลจะต้องเป็นผู้อ่านอย่างกว้างขวาง
ทั้งนี้เพราะจะสามารถถ่ายทอดความคิดจากภาษาหนึ่งไปยังอีภาษาหนึ่ง
เป็นกระบวนที่ซับซ้อนมาก ผู้แปลจึงต้องเป็นผู้มีประสบการณ์
ดังนั้น การแปลที่ดีจะต้องถ่ายทอดความหมายของต้นฉบับได้อย่างถูกต้อง
สวยงาม จนผู้อ่านไม่สามารถรู้ได้ว่ากำลังอ่านการแปล
ผู้แปลจะต้องมีศิลปะที่จะซ่อนเร้นร่องรอยของการแปลอย่างมิดชิด
บทบาทของการแปล
การแปลมีบทบาทสำคัญมาก เพราะผู้แปลจะต้องเป็นตัวกลางระหว่างผู้ส่งสารและผู้รับสาร
ซึ่งในการส่งสารแบบนี้จะต้องประสบกับความแตกต่างทั้งในด้านการใช้ภาษา ความรู้
อาชีพ สังคม วัฒนธรรม ขนบธรรมเนียน และประเพณี
ลักษณะของงานแปลที่ดี
ควรจะมีเนื้อหาข้อเท็จจริงตามต้นฉบับใช้ภาษาที่ชัดเจนกระชับความ
ใช้รูปประโยคสั้นๆ แสดงความคิดเห็นชัดเจน ใช้ภาษาเปรียบเทียบได้เหมาะสม
และรักษารูปแบบการเขียนของผู้แต่งงานต้นฉบับไว้
และมีการปรับแต่งถ้อยคำให้กับกับสภาพสังคมเพื่อให้ผู้อ่านเกิดความเข้า
ลักษณะงานแปลภาษาอังกฤษเป็นภาษาไทยที่ดี
1.
ภาษาไทยที่ใช้แปลต้องเป็นธรรมชาติ
2.
เน้นความชัดเจนของภาษาเป็นสำคัญ
3.
ใช้การแปลแบบตีความ
แปลแบบเก็บความเรียงและเขียนใหม่ ไม่แปลแบบคำต่อคำ
การให้ความหมายในการแปล
1.
การแปลที่ใช้รูปประโยคต่างกันแต่มีความหมายอย่างเดียวกัน
2.
การตีความจากบริบทต่างๆ อาจจะดูจากสิ่งของ รูปภาพ
ตลอดจนการกระทำสถานภาพต่างๆ
การแปลอังกฤษเป็นไทยต้องคำนึงถึงความหมาย ดังนี้
1.
อนาคตกาล
การแปลที่ดีต้องเปรียบเทียบระหว่างปัจจุบันกาล และอนาคตกาล
2.
โครงสร้างประโยคอื่นๆ ในการแปลภาษาอังกฤษ
รวมทั้งโครงสร้างของไวยากรณ์
3.
ศัพท์เฉพาะ การแปลความหมายตามศัพท์จะดูง่าย
4.
ตีความทำนาย การแปลข้ามภาษาจะต้องคำนึงถึงความหมายทั่วๆไป
มากกว่าการให้คำเหมือน
หรือให้ความหมายเหมือนกับในรูปประโยคที่ต่างกันในภาษาเดียวกัน
การแปลกับการตีความจากบริบท
ความใกล้เคียง และความคิดรวบยอด
ไม่ใช่การแปลแบบให้ความหมายเดียวกันในรูปประโยคที่ต่างกัน แต่ให้ดูสถานภาพ
ที่เป็นที่อยู่ของข้อความนั้น ดังนั้นผู้แปลจึงต้องทำให้นามธรรมออกมาเป็นความคิดรวบยอดจากรูปภาพ
การวิเคราะห์จากความหมาย
1.
องค์ประกอบของความหมาย
1.1
คำศัพท์
1.2
ไวยากรณ์
1.3
เสียง
2.
ความหมายและรูปแบบ
2.1
ในแต่ละภาษา ความหมายหนึ่งอาจะแสดงได้หลายรูปแบบ
2.2
รูปแบบเดียวอาจจะมีหลายความหมาย
3.
ประเภทของความหมาย
3.1
ความหมายอ้างอิง
ความหมายที่กล่าวอ้างโดยตรงถึงสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ทั้งที่เป็นรูปธรรม และนามธรรม
3.2
ความหมายการแปล ความรู้สึกทางอารมณ์ของผู้อ่าน
ผู้ฟัง ซึ่งอาจจะมีความหมายทางบวกหรือทางลบขึ้นอยู่กับวัฒนธรรมของภาษา
3.3
ความหมายของปริบท
รูปแบหนึ่งๆของภาษาจะมีได้หลายความหมาย
ต้องพิจารณาปริบทจึงจะรู้ความหมายของผู้สื่อ
4.
ความหมายเชิงอุปมา เป็นความหมายจากการเปรียบเทียบ
องค์ประกอบของการเรียบเทียบ
4.1
สิ่งที่นำมาเปรียบเทียบ
4.2
สิ่งที่ถูกเปรียบเทียบ
4.3
ประเด็นของการเปรียบเทียบ
การเลือกบทแปล
เลือกตามวัตถุประสงค์ของการสอนแปล
โดยคำนึงถึงการทำให้ผู้เรียนได้มีโอกาสตระหนักถึงความบกพร่องต่างๆ
เรื่องที่จะแปล
เรื่องที่จะนำมาแปลมีหลายสาขา จะต้องเลือกว่าจะต้องแปลสาขาใด
ซึ่งจะทำให้คนมีความรู้ทันสมัย
การแปลหนังสือวิชาการสาขาต่างๆจะเป็นการกำจัดอุปสรรค ความรู้ภาษาต่างประเทศไม่ดีพอ
และจะสามารถแสวงหาความรู้ได้อย่างกว้างขวางและลึกซึ้ง การแปลจึงควรเลือกหนังสือที่เป็นหลักวิชาที่ยอมรับกันในสาขานั้นๆ
การเลือกหนังสือที่จะแปล
1.
เป็นเรื่องที่เลือกเฟ้น
2.
เรียบเรียงให้ถูกต้องทันกับสากล
ตลอดจนความละเมียดละไมลึกซึ้ง
3.
ใช้ภาษาที่แปลอย่างถูกต้อง
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น